Η πολιτική ζωή της Ελλάδας : Κρατισμός και οι πελατειακές σχέσεις

Διαμαρτυρία α λα ελληνικά

Του Ηλία Κανέλλη

Ακόμη και η Δεξιά, μετά τον Αβέρωφ, όταν είδε και απόειδε ότι δεν έχει χαΐρι και προκοπή ως θεματοφύλακας του παλιού αυταρχικού κράτους, ξαμόλησε τα στελέχη της στα σωματεία να αντιγράψουν τις μεθόδους διεκδίκησης των αντιπάλων τους. Τα τελευταία χρόνια, αν δεν ήσουν συνδικαλιστής, δύσκολα μπορούσες να βρεθείς στο Κοινοβούλιο - εξαιρούνται οι γόνοι παλαιών πολιτικών οικογενειών και οι τηλεστάρ.

^«Ολοι στους δρόμους. Κερατέα παντού», σχολίαζε ένας αναγνώστης του in.gr χθες το απόγευμα, συμμετέχοντας στον διάλογο που άνοιξε ο ιστότοπος μετά την απόφαση της κυβέρνησης να επιτάξει τους απεργούς - εργαζομένους του μετρό.

Το παραπάνω σχόλιο δεν είναι παρά η ακραία εκδοχή ενός συνθήματος σε διαδηλώσεις που δέσποσε στη Μεταπολίτευση, του συνθήματος που λέει ότι «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη». Το σύνθημα εκείνο, πιο πολύ κουκουέδικος φορμαλισμός παρά ουσία, στην πορεία υιοθετήθηκε από ομάδες που, λόγω μεγέθους, λόγω σχέσης της δουλειάς τους με επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (ηλεκτρισμός, συγκοινωνίες, σκουπίδια...) ή λόγω ευρύτερων άτυπων συμμαχιών (όπως αυτές που διαμορφώθηκαν στην Κερατέα), μπορούσαν να διεκδικήσουν το στενά νοούμενο συμφέρον τους περιφρονώντας και εκβιάζοντας ολόκληρη την κοινωνία. Κάπως έτσι καλλιεργήθηκε η κουλτούρα της διαμαρτυρίας α λα ελληνικά, αυτό που υποδύθηκε την ελληνική κανονικότητα. Οποιος νικάει βαράει, που λέγαμε όταν ήμασταν παιδιά.

Οι εκπρόσωποι του συστήματος αυτού εκφράζονταν συστηματικά με αριστερή φρασεολογία, όχι βαθιά πράγματα, κάτι γενικόλογα κλισέ ενός εύκολου λαϊκισμού, και απλώς συνέχιζαν να ευδοκιμούν κρατώντας σε ομηρεία την υπόλοιπη κοινωνία και περιφρονώντας τους νόμους. Σε ποια χώρα μπορεί κανείς να κλείνει τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας σε καθημερινή βάση; Σε ποια χώρα όπλο των εργαζομένων είναι οι καταλήψεις χωρίς καμία συνέπεια - μάλιστα, οι καταληψίες πληρώνονται σαν να δουλεύουν, όπως και οι κατά σύστημα ρεπατζήδες και οι «άρρωστοι»; Σε ποια χώρα τα συνδικάτα γράφουν στα υποδήματά τους τις αποφάσεις των δικαστηρίων; Μόνο στη χώρα η πολιτική ζωή της οποίας ήταν ο κρατισμός και οι πελατειακές σχέσεις, ενώ η νομή του δημόσιου τομέα ήταν αρμοδιότητα των κομμάτων, τα οποία ήλεγχαν και τον συνδικαλισμό. Οσοι τολμούσαν να μιλήσουν για αυτόνομα συνδικάτα χλευάζονταν, τόσο γενικός ήταν ο κυνισμός των πολιτικών στελεχών.

Κάπως έτσι ο συνδικαλισμός έγινε βασική προϋπόθεση για να κάνει κανείς πολιτική καριέρα. Ακόμη και η Δεξιά, μετά τον Αβέρωφ, όταν είδε και απόειδε ότι δεν έχει χαΐρι και προκοπή ως θεματοφύλακας του παλιού αυταρχικού κράτους, ξαμόλησε τα στελέχη της στα σωματεία να αντιγράψουν τις μεθόδους διεκδίκησης των αντιπάλων τους. Τα τελευταία χρόνια, αν δεν ήσουν συνδικαλιστής, δύσκολα μπορούσες να βρεθείς στο Κοινοβούλιο - εξαιρούνται οι γόνοι παλαιών πολιτικών οικογενειών και οι τηλεστάρ.

Κάπως έτσι έβαιναν όλα, ώσπου το σαθρό έδαφος των μεταπολιτευτικών συναινέσεων αποσαθρώθηκε... Και χθες έγινε κατανοητό ότι ήρθε η ώρα αυτό να τελειώσει. Το απαιτούν κυρίως οι εξουθενωμένοι, οι βρεγμένοι, οι ταλαιπωρημένοι, οι ταπεινωμένοι κάτοικοι της Αθήνας, οι οποίοι χθες έζησαν τη συμπύκνωση της μεταπολιτευτικής χρεοκοπίας, όμηροι ακόμη μία φορά διάφορων αδιάφορων βολεμένων που μιλάνε για το δημόσιο συμφέρον αλλά δεν το εννοούν.