Τουρκία - Δίλημμα Ερντογάν για την εξουσία

 Ερντογάν (αριστερά) -Γκιουλ (δεξιά) σε μετωπική

Η περασμένη χρονιά επρόκειτο να είναι ήσυχη για την Τουρκία: καμία εκλογική αναμέτρηση, στέρεη οικονομική πρόοδος, ίσως κι ένα νέο Σύνταγμα. Ουδείς είχε προβλέψει τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν στο πάρκο Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, τον περασμένο Μάιο. Η επακόλουθη βίαιη αστυνομική καταστολή πυροδότησε διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα και ταχύτατα προσείλκυσαν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας. Ως αποτέλεσμα, η εικόνα του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, υπέστη πιθανότατα ανεπανόρθωτη ζημία. Η αποτυχία της Κωνσταντινούπολης να εξασφαλίσει τη φιλοξενία των Ολυμπιακών του 2020 ήταν μία από τις επιπτώσεις αυτές. Ο κ. Ερντογάν θα ελπίζει σε ένα ευκολότερο 2014. Η ευχή του όμως δεν πρόκειται να υλοποιηθεί, για τέσσερις λόγους.
Ο πρώτος είναι η εσωτερική πολιτική σκηνή στην Τουρκία. Οι δημοτικές εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο, θεωρούνται ψήφος εμπιστοσύνης στο κυβερνών κόμμα. Δεύτερον, την παντοκρατορία Ερντογάν απειλεί η τουρκική προεδρία. Το μάλλον διακοσμητικό αυτό πόστο κατέχει αυτήν τη στιμή ο Αμπντουλάχ Γκιουλ, του οποίου η θητεία λήγει τον Αύγουστο. Μετά τις διαδηλώσεις όμως, ο κ. Ερντογάν αντιμετωπίζει ένα σοβαρό δίλημμα. Αν θελήσει να παραμείνει στην εξουσία, θα πρέπει να αλλάξει τους κανόνες του κόμματός του, που θα του επέτρεπαν να γίνει για τέταρτη φορά πρωθυπουργός. Αν επιμείνει να γίνει πρόεδρος, μάλλον θα κληθεί να παραδώσει την εξουσία σε κάποιον άλλον, πιθανότατα τον κ. Γκιουλ, μία σαφώς δημοφιλέστερη προσωπικότητα.
Μια τρίτη ανησυχία είναι η κατάσταση της οικονομίας. Η ευφορία που επικράτησε στις αναδυόμενες αγορές, όπως Τουρκία, Ινδονησία, Βραζιλία, παρήλθε. Η τουρκική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε σε μόλις 3%. Δεν είναι περίεργο λοιπόν που πέφτει η λίρα – πιθανότατα θα υποτιμηθεί περαιτέρω το 2014, ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση.
Τέλος, η Τουρκία θα αντιμετωπίσει μία ακόμη, την τέταρτη κατά σειρά, ανησυχία: την ταραγμένη γειτονιά της, ειδικά τον εμφύλιο στη Συρία. Δεν είναι μόνο η βία και οι πρόσφυγες που διαχύθηκαν πέραν των συνόρων, αλλά οι Σύροι πυροδότησαν επίσης τη διένεξη της Τουρκίας με τους Κούρδους της. Αλλες χώρες της περιοχής που δημιουργούν προβλήματα στην εξωτερική της πολιτική είναι η Αρμενία, η Κύπρος, η Αίγυπτος και το Ισραήλ.
Η τελευταία ευκαιρία της Τουρκίας Ποιος είναι λοιπόν ο καλύτερος τρόπος εξόδου από την κατάσταση αυτή; Η απάντηση είναι ότι ο Ερντογάν θα έπρεπε να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του να αναλάβει τον διακοσμητικό προεδρικό θώκο και να αναθέσει την πρωθυπουργία στον κ. Γκιουλ. Οι δύο άνδρες ήταν ιδρυτές του ΑΚΡ το 2001 και ο κ. Γκιουλ διετέλεσε πρωθυπουργός από το 2002 έως το 2003, όταν ο κ. Ερντογάν είχε αποκλειστεί προσωρινά από το πόστο. Ο αγγλόφωνος κ. Γκιουλ έχει περισσότερες ελπίδες να ανακτήσει ψηφοφόρους και να βελτιώσει τις σχέσεις με τους γείτονες και την Ε.Ε. Πράγματι, θα μπορούσε να είναι η τελευταία ευκαιρία για την Τουρκία να αναζωογονήσει τις σχεδόν νεκρές ενταξιακές διαπραγματεύσεις της με την Ε.Ε., με στόχο την ολοκλήρωσή τους το 2023.



Πηγή: Η Καθημερινή
Δημοσιεύτηκε στις 01/01/2014