Η Μόσχα αντιμέτωπη με το Βερολίνο

Γιώργος Καπόπουλος

ΕΕ, Κίεβο και Μόσχα

Την ώρα που κλιμακώνεται η ένταση στο σύνολο πλέον της Ουκρανίας συνέρχεται σήμερα στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Ρωσίας με την παρουσία του Πούτιν.
Η αμοιβαία καχυποψία, περικύκλωση της Ρωσίας για τη Μόσχα και αυτοκρατορική παλινόρθωση για την ΕΕ, για τη στάση της άλλης πλευράς για την Ουκρανία θα σκιάσει βαριά τη συνάντηση.
Η καρδιά του προβλήματος είναι ότι 23 χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ η ΕΕ δεν έχει ξεκάθαρη επιλογή, δεν έχει σαφείς προτεραιότητες για την αχανή αυτή ευρασιατική περιοχή: Δίνει προτεραιότητα στη διμερή σχέση με τη Μόσχα, ή προτάσσει την ένταξη στην ΕΕ των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών στην Ευρώπη και στον Καύκασο;
Πέρα από τις μεγαλόστομες διακηρύξεις, ούτε η ΕΕ μπορεί να δώσει αξιόπιστη ενταξιακή προοπτική στην Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, ούτε πολύ περισσότερο να χρηματοδοτήσει τη σύγκλιση των χωρών αυτών με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.

Σχεδόν συμμετρικά το ίδιο ισχύει και για τη Μόσχα που, παρά τα σχέδια για στενότερη συνεργασία των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, προτιμά διμερείς σχέσεις όπου επί της ουσίας οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες είναι ντε φάκτο προτεκτοράτα ή στην καλύτερη περίπτωση χώρες με περιορισμένη κυριαρχία.
Τι πυροδοτεί λοιπόν την αντιπαράθεση και την καχυποψία; Η ανησυχία των Βρυξελλών -κυρίως του Βερολίνου-, αλλά και της Μόσχας, να μην υπάρξουν εξελίξεις που να δεσμεύουν με μη αντιστρέψιμο τρόπο την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, είτε σε επιστροφή στην επικυριαρχία της Ρωσίας, είτε σε μια μελλοντική πλήρη ένταξη στη Γερμανική Ευρώπη.
Και οι δύο πλευρές, λόγω των ανεξέλεγκτων πλέον εξελίξεων στην Ουκρανία, κινδυνεύουν να παρασυρθούν σε μια ψυχροπολεμική αντιπαράθεση το κόστος της οποίας θα είναι δυσβάστακτο: Ουτε η ΕΕ και κυρίως η Γερμανία δεν θέλουν να ξαναδούν ρωσική στρατιωτική απειλή στην Ανατολή, ούτε η Ρωσία να περιχαρακωθεί και να απομονωθεί την ώρα που η ανάπτυξή της εξαρτάται από το άνοιγμά της σε ξένες επενδύσεις και τεχνολογία-τεχνογνωσία.
Εκατό χρόνια μετά το Σεράγεβο που πυροδότησε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Κίεβο κινδυνεύει να πυροδοτηθεί μια καταστροφική παλινδρόμηση της Γηραιάς Ηπείρου στον Ψυχρό Πόλεμο.
kapopoulos@pegasus.gr