Ο νεποτισμός στα πανεπιστήμια

Η Καθημερινή    12-11-10

Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω

Του Αποστολου Λακασα

Πριν από 20 χρόνια τέτοια εποχή -τον Νοέμβριο του 1991- ο 43χρονος τότε Γιάννης Πανάρετος ορκίστηκε και ανέλαβε καθήκοντα στο Τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (η γνωστή σε όλους πρώην ΑΣΟΕΕ). Επειτα από μακρά περιπλάνηση σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού, ο σημερινός υφυπουργός Παιδείας και στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού κ. Γεώργιου Παπανδρέου πήρε θέση καθηγητή στο αθηναϊκό ΑΕΙ, το περιβάλλον του οποίου του ήταν... οικείο. Από το 1989 πρόεδρος του Τμήματος Στατιστικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν η κ. Ευδοκία Ξεκαλάκη, η οποία γνωρίστηκε με τον κ. Πανάρετο από τα φοιτητικά της χρόνια και η σχέση τους κατέληξε σε γάμο.
Πρόεδροι επί 12 χρόνια
Το 1991 ο κ. Πανάρετος έγινε καθηγητής στο Τμήμα και έκτοτε οι δύο σύζυγοι εναλλάχθηκαν στην προεδρία του Τμήματος για άλλα 12 χρόνια, εδραιώνοντας τη θέση τους στο Ιδρυμα, αλλά και δημιουργώντας πολλούς εχθρούς.
Είναι εκείνοι οι οποίοι σήμερα ρωτούν «κοίτα ποιος μιλάει;», σχολιάζοντας την εκστρατεία που ξεκίνησε ο κ. Πανάρετος κατά του νεποτισμού στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ. Ο νυν υφυπουργός ζητεί στοιχεία για τα παιδιά των πανεπιστημιακών, που διορίστηκαν τα τελευταία 15 χρόνια στο πανεπιστήμιο του γονιού τους. Η έρευνα δεν θα φθάσει έως 20 χρόνια πίσω και δεν θα περιλαμβάνει τους πανεπιστημιακούς που διορίστηκαν στο πανεπιστήμιο του συζύγου τους...
Βέβαια, ο κ. Πανάρετος είχε μια δεκαετή διαδρομή σε άλλα ΑΕΙ πριν βρεθεί να συνυπάρχει κάτω από την ίδια στέγη με τη σύζυγό του. Από το 1980 έως το 1991 πέρασε από τα Πανεπιστήμια του Dublin, του Missouri-Columbia και της Iowa, καθώς και από τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Πάτρας. «Κρίθηκα από 13 καθηγητές από άλλο Τμήμα του Ιδρύματος, ενώ διεκδίκησα τη θέση όταν προκηρύχθηκε λόγω της απώλειας τού τότε πρύτανη. Στην ακαδημαϊκή μου καριέρα ουδέποτε πέρασα στην επόμενη βαθμίδα διεκδικώντας μια θέση στο ίδιο ΑΕΙ. Πάντοτε, ανέβαινα βαθμίδα διεκδικώντας θέσεις σε άλλο ΑΕΙ», ανέφερε χθες στην «Κ» ο κ. Πανάρετος.
Ομως, οι επικρίσεις και τα σχόλια στην ακαδημαϊκή κοινότητα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (και όχι μόνο) δεν αφορούν μόνο τον χρόνο εκλογής του υφυπουργού σε θέση καθηγητή του ΟΠΑ το 1991. Πολλοί πανεπιστημιακοί εστιάζουν στην εναλλαγή του ζευγαριού στην προεδρία του Τμήματος Στατιστικής. Από το 1989 έως το 1993 πρόεδρος ήταν η κ. Ευδοκία Ξεκαλάκη. Από το 1993 έως το 1995 ο κ. Πανάρετος. Το 1996 ήταν η σειρά της κ. Ξεκαλάκη να αναλάβει τη θέση, διατηρώντας την έως το 2000. Τότε τον προεδρικό θώκο ανέλαβε (εκ νέου) ο σύζυγός της. Τον κράτησε έως το 2002. Ο κ. Πανάρετος απέδωσε την εναλλαγή στην προεδρία στο γεγονός ότι ουδείς άλλος ήθελε να διεκδικήσει τη θέση.
Πανεπιστημιακοί του Ιδρύματος θεωρούν ότι η κυριαρχία Πανάρετου-Ξεκαλάκη έγινε δεκτή χωρίς αντιδράσεις και εξαιτίας των ιδιαίτερα καλών σχέσεων που έχει το ζεύγος με τον νυν πρωθυπουργό. Αλλωστε, ο κ. Πανάρετος υπήρξε γενικός γραμματέας στο υπουργείο Παιδείας το 1995-1996, επί υπουργίας Παπανδρέου .
Ισχυρές διασυνδέσεις
Στις ισχυρές διασυνδέσεις του κ. Πανάρετου αποδίδουν κάποιοι τη σημαντική και γρήγορη αύξηση του αριθμού των καθηγητών του Τμήματος Στατιστικής σε σχέση με τους εισακτέους φοιτητές, παρότι ο νυν πρόεδρος του Τμήματος κ. Επαμεινώνδας Πανάς τόνισε στην «Κ» ότι ο αριθμός των εισακτέων παρέμεινε μικρός λόγω των αντιδράσεων του Τμήματος. Σήμερα, μετά 20 χρόνια λειτουργίας το Τμήμα Στατιστικής διαθέτει 24 διδάσκοντες και δέχεται 70 εισακτέους ετησίως. Την ίδια στιγμή, το Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης έχει 25 διδάσκοντες και 200 εισακτέους και το Τμήμα Λογιστικής 23 διδάσκοντες και 200 εισακτέους.
Φοιτητές και πανεπιστημιακοί του ΟΠΑ επικρίνουν τον κ. Πανάρετο ότι τα τελευταία χρόνια δεν δίδασκε. «Τυπικά ήταν καλυμμένος διότι ήταν υπεύθυνος για τις πρακτικές ασκήσεις των φοιτητών», λέει με νόημα στην «Κ» στέλεχος του ΟΠΑ. Μάλιστα, προ διετίας η φοιτητική παράταξη ΔΑΠ στο ΟΠΑ είχε ζητήσει από την Πρυτανεία στοιχεία για τις ώρες πραγματικής διδασκαλίας των διδασκόντων, έχοντας στόχο τον κ. Πανάρετο. Τα στοιχεία δεν δόθηκαν ποτέ. Ομως σύμφωνα με πληροφορίες πίσω από την επίκληση κάποιων τυπικών λόγων για να αδρανήσει το θέμα (όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις) κρύβεται η παρέμβαση υψηλόβαθμου -τότε- στελέχους της ελληνικής Βουλής...