Η τυχοδιωκτική εξίσωση «ευρώ ίσον Μνημόνιο»

Tου Σταύρου Λυγερού

Η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων επιθυμεί και την παραμονή στην Ευρωζώνη και τον απεγκλωβισμό από το Μνημόνιο. Μετά το αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου, όμως, η τρόικα δηλώνει ότι η μη εφαρμογή του Μνημονίου θα προκαλέσει παύση της χρηματοδότησης και έξοδο από την Ευρωζώνη. Μία προκαταρκτική παρατήρηση: Το ευρώ δεν είναι θρησκεία. Το θέλουμε ως θεσμό ευημερίας που προωθεί την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Οφείλουμε να το προσεγγίζουμε ορθολογικά και όχι σαν εικόνισμα. Αναμφίβολα, η επιστροφή στη δραχμή θα είχε -τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα- βαρύτατες επιπτώσεις. Από την άλλη, όμως, κανείς δεν θα ήθελε την παραμονή στο ευρώ εάν επέβαλαν ως αντίτιμο την εξαθλίωση. Τότε, ο ορθολογισμός υπαγορεύει να επιλέξουμε τη λιγότερο καταστροφική οδό. Οι εγχώριοι και οι ξένοι που ταυτίζουν το Μνημόνιο με την παραμονή στην Ευρωζώνη λειτουργούν τυχοδιωκτικά: Πρώτον, εκμεταλλεύονται - σπαταλούν τον ευρωπαϊσμό των Ελλήνων για να προωθήσουν ιδεοληψίες και εκλογικές σκοπιμότητες. Δεύτερον, στρώνουν τον δρόμο για την έξοδο από την Ευρωζώνη. Το Μνημόνιο εκτός από κοινωνικά επώδυνο είναι και οικονομικά βλαβερό. Η εφαρμογή του πιθανότατα θα οδηγήσει τη χώρα σε κατάρρευση, η οποία αναπόφευκτα θα δημιουργήσει ανεξέλεγκτες δυναμικές. Η Ευρωζώνη έχει δίκιο να απαιτεί δημοσιονομική εξυγίανση. Δεν έχει δίκιο, όμως, να εμμένει δογματικά σε μία συνταγή η οποία, αποδεδειγμένα πια, αντί να γιατρεύει σκοτώνει τον ασθενή. Η τρόικα ισχυρίζεται ότι η αποτυχία οφείλεται όχι στη συνταγή της, αλλά στη λάθος εφαρμογή. Η αποτυχία αυτής της πολιτικής σε Πορτογαλία και Ισπανία, όμως, αποδεικνύει ότι ο ισχυρισμός είναι διάτρητος. Γι’ αυτό και η τρόικα όχι μόνο δεν έχει καταγγείλει αυτούς που δεν εφάρμοσαν σωστά το Μνημόνιο, αλλά και, αντιθέτως, εν όψει εκλογών, παρεμβαίνει ωμά υπέρ τους. Προφανώς, βολεύεται με τα εύκολα «ναι» τους και απεχθάνεται όσους αμφισβητούν τις ιδεοληψίες της. Για να αποτραπεί η διαφαινόμενη κατάρρευση, η Ελλάδα πρέπει να απεγκλωβισθεί από το Μνημόνιο και να διαπραγματευθεί με την Ευρωζώνη όχι απλώς τη χαλάρωση της θηλιάς, αλλά ένα εναλλακτικό πρόγραμμα ανάταξης. Πιθανότατα η τρόικα θα αρνηθεί, απειλώντας με παύση της χρηματοδότησης. Το διαπραγματευτικό όπλο της Ελλάδας είναι ότι συνιστά συστημικό κίνδυνο. Η έξοδός της όχι μόνο θα είχε τεράστιο οικονομικό κόστος, αλλά και θα προκαλούσε καταστροφικό ντόμινο. Προϋπόθεση για να χρησιμοποιηθεί δημιουργικά και όχι τυχοδιωκτικά αυτό το όπλο, αλλά και για να αξιοποιηθούν τα ρήγματα που έχει υποστεί η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία στην Ευρωζώνη, είναι η Ελλάδα να επεξεργασθεί ένα αξιόπιστο ρεαλιστικό εθνικό σχέδιο που θα δίνει στοχευμένα λύσεις με ιθαγένεια. Ενα σχέδιο που να συνδυάζει την ανασυγκρότηση των θεσμών, τη ριζική δημοσιονομική εξυγίανση και την εκμετάλλευση των λιμναζουσών αναπτυξιακών δυνατοτήτων. Δυστυχώς, οι άρχουσες ελίτ συμπεριφέρονται τριτοκοσμικά. Αντί να αγωνισθούν για τη σωτηρία της κοινωνίας και του εαυτού τους, έχουν αταβιστικά καταφύγει στην ποδιά των ξένων κηδεμόνων, τους οποίους και χρησιμοποιούν για εκκαθάριση εσωτερικών λογαριασμών. Ετσι, βουλιάζουν στο αδιέξοδο και πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες μιας τυφλής κοινωνικής έκρηξης. Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι.