Ανάλυση: το αγκάθι της οριοθέτησης των χωρικών υδάτων

Γιάννης Καρτάλης
Το βιβλίο ενός τούρκου διπλωμάτη ήλθε να ταράξει για ακόμη μία φορά τα νερά του Αιγαίου, αποδεικνύοντας πόσο είναι δύσκολο πολιτικά να εξευρεθεί μια λύση στο ακανθώδες πρόβλημα των χωρικών υδάτων, καθώς κάθε φορά που επιχειρείται κάτι τέτοιο αμέσως αντιδρούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης και οι γνωστοί υπερπατριώτες με τις γνωστές επίσης και συνεχώς επαναλαμβανόμενες κατηγορίες για εθνική προδοσία, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα που έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα να συνεχίζεται το αδιέξοδο.

Αυτό που ουσιαστικά υποστηρίζει στο βιβλίο του ο Ντενίζ Μπουλούκμπασι, ο οποίος μετείχε ως δεύτερος της τουρκικής πλευράς στις περιώνυμες διερευνητικές επαφές για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας επί κυβερνήσεων Σημίτη, είναι ότι η ελληνική πλευρά είχε αποδεχθεί να περιορισθεί σε συγκεκριμένες περιοχές η επέκταση των χωρικών υδάτων σε 6 μίλια και σε αντάλλαγμα η Τουρκία είχε δεχθεί να παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης οι όποιες απομένουσες διαφορές.

Οι αναφορές αυτές του τούρκου διπλωμάτη δεν αποτελούν όμως κεραυνό εν αιθρία, καθώς ο κ. Σημίτης στο βιβλίο του «Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα» είχε αποκαλύψει ότι ήταν ζήτημα χρόνου η ευδόκιμη κατάληξη των ελληνοτουρκικών επαφών στη βάση της αμοιβαίας συναίνεσης με κερδισμένες και τις δύο πλευρές. Αργότερα μάλιστα σε άρθρο του είχε υποστηρίξει ότι η ελληνική θέση θα πρέπει να προσανατολιστεί σε μια μερική και επιλεκτική επέκταση έτσι ώστε σε ορισμένες γεωγραφικές τοποθεσίες το νέο εύρος να είναι το μέγιστο δυνατόν σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο των 12 ναυτικών μιλίων και σε άλλες να είναι λιγότερο (π.χ. 6, 8 ή 10 ν.μ.) με στόχο να εξασφαλίζεται η ελεύθερη ναυσιπλοΐα. Το πρόβλημα είναι ότι οι υπερπατριώτες δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι το Αιγαίο δεν είναι μια ελληνική λίμνη, ότι υπάρχουν σ΄ αυτό ελληνικά χωρικά ύδατα, τουρκικά χωρικά ύδατα και διεθνή ύδατα. Εκ των πραγμάτων και προκειμένου να οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα είναι υποχρεωτικό να καθορισθεί προηγουμένως η έκταση των χωρικών υδάτων, χωρίς βεβαίως να απεμπολείται το δικαίωμα της επέκτασης στα 12 ν.μ., χωρίς όμως ταυτόχρονα να εμποδίζεται και η ελεύθερη ναυσιπλοΐα για τα πλοία των ξένων χωρών.

Η επίτευξη αυτού του δύσκολου συνδυασμού είναι αναγκαία καθώς στο «κλείσιμο» του Αιγαίου δεν αντιδρά μόνο η Τουρκία αλλά και μεγάλες ναυτικές δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Ρωσία. Για να βρεθεί λοιπόν μια λύση, η οποία θα στηρίζεται όχι μόνο στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και στην κοινή λογική (κάτι που λείπει παντελώς εδώ και χρόνια από την ελληνική πολιτική σκηνή), απαιτείται να ξεπερασθούν οι αγκυλώσεις που έχουν δημιουργηθεί από την επικράτηση ενός άκρατου λαϊκισμού και ενός κακώς νοούμενου εθνικισμού, ο οποίος στο παρελθόν μάς έχει οδηγήσει σε περιπέτειες. Αυτό φυσικά δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα, αλλά πρωτίστως για την Τουρκία, η οποία θα πρέπει να απαλλαγεί επιτέλους από την τριτοκοσμική αντίληψη της στρατιωτικής υπεροχής και ισχύος και να συμπεριφερθεί με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Ας ελπίσουμε ότι ο παραμερισμός του στρατιωτικού κατεστημένου από τον Ταγίπ Ερντογάν θα οδηγήσει προς την κατεύθυνση αυτή.

Πηγή: Το Βήμα
Δημοσιεύτηκε στις 14/08/2011