Υγεία - Το «τσουνάμι» του καρκίνου

Του Γιώργου Τσιάρα

«Παλιρροϊκό κύμα» καρκίνου απειλεί την ανθρωπότητα, όπως επισημαίνουν επιστήμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου.

Μέχρι το 2030 αναμένεται να αυξηθούν κατά 50% τα κρούσματα καρκίνου, φτάνοντας τα 21,6 εκατομμύρια ετησίως, ενώ το 2012 δεν υπερέβησαν τα 14 εκατομμύρια, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Υπηρεσίας για την Ερευνα του Καρκίνου του ΟΗΕ.
Ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 19 εκατομμύρια μέχρι το 2025, στα 22 εκατομμύρια μέχρι το 2030 και στα 24 μέχρι το 2035. Με βάση τα στοιχεία αυτά, αν διατηρηθεί ο συγκεκριμένος ρυθμός εμφάνισης των κρουσμάτων, ένας στους πέντε άνδρες και μία στις έξι γυναίκες παγκοσμίως θα εμφανίσουν τη νόσο πριν φτάσουν στα 75 τους χρόνια, ενώ ένας στους οκτώ άνδρες και μία στις 12 γυναίκες θα πεθάνουν από αυτήν.

Οι θάνατοι από τη νόσο αναμένεται να αυξηθούν από τα 8,2 εκατομμύρια σε 13 εκατομμύρια ετησίως, αύξηση που αποδίδεται αφενός στη γήρανση του πληθυσμού αφενός και στην υιοθέτηση επιβλαβούς τρόπου ζωής αφετέρου. Ο αριθμός των κρουσμάτων καρκίνου θα φτάσει τα 24 εκατομμύρια τον χρόνο μέχρι το 2035, αλλά οι μισές περιπτώσεις θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μέσω της πρόληψης, αναφέρουν οι ερευνητές του παγκόσμιου οργανισμού.

Φτωχοί και πλούσιοι

Το μεγαλύτερο ποσοστό των κρουσμάτων αναμένεται να σημειωθεί στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, το αυξανόμενο κόστος αντιμετώπισης της νόσου πλήττει τις οικονομίες ακόμη και των πλουσιότερων χωρών και συχνά ξεπερνάει κατά πολύ τις δυνατότητες των πιο φτωχών χωρών. Το 2010, το συνολικό ετήσιο κόστος θεραπείας του καρκίνου εκτιμάται ότι ανερχόταν σε περίπου 1,16 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Το Παγκόσμιο Ταμείο Ερευνας για τον Καρκίνο αναφέρει ότι είναι «ανησυχητικό» το επίπεδο άγνοιας αναφορικά με τη σχέση διατροφής και καρκίνου. Η ιατρική κοινότητα θα πρέπει να επικεντρωθεί στην πρόληψη του καρκίνου, αντιμετωπίζοντας επιβλαβείς συνήθειες όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, αλλά και «κοινωνικές ασθένειες» όπως η παχυσαρκία. «Εάν εξετάσουμε το κόστος της περίθαλψης καρκινοπαθών, θα δούμε ότι βγαίνει εκτός ελέγχου, ακόμα και για τις ανεπτυγμένες χώρες. Η πρόληψη είναι πολύ σημαντική και έχει κατά κάποιο τρόπο παραμεληθεί», σημείωσε ο διευθυντής του Διεθνούς Πρακτορείου για την Ερευνα για τον Καρκίνο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Κρις Ουάιλντ.

Για τη σύνταξη της έκθεσης, συνεργάστηκαν 250 επιστήμονες από σαράντα χώρες. Η Μάργκαρετ Τσαν, γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πρόσθεσε ότι τα κρούσματα θα είναι αυξημένα στις αναπτυσσόμενες χώρες – που ήδη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν κάποιες μορφές της νόσου οι οποίες προκαλούνται από λοιμώξεις ή συνδέονται με άλλες ασθένειες.

Από το 2011 ο καρκίνος είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως, θέση που παλαιότερα κατείχαν τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Επίσης οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 53% των κρουσμάτων καρκίνου αφορούν άνδρες, όπως εξάλλου και το 57% των θανάτων από τη νόσο. Ο καρκίνος των πνευμόνων είναι ο συχνότερος ανδρικός καρκίνος (16,7%) και ακολουθούν του προστάτη (15%), του παχέος εντέρου (10%), του στομάχου (8,5%) και του ήπατος (7,5%).

Στις γυναίκες συχνότερος είναι ο καρκίνος του μαστού (25,2%), του παχέος εντέρου (9,2%) και ακολουθούν των πνευμόνων (8,7%), του τραχήλου της μήτρας (7,9%) και του στομάχου (4,8%). Παγκοσμίως, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου (19,4%) και ακολουθούν ο καρκίνος του ήπατος (9,1%) και του στομάχου (8,8%).

Γεωγραφική διασπορά

Οσον αφορά τη γεωγραφική διασπορά της ασθένειας, το 60% των κρουσμάτων και το 70% των θανάτων από καρκίνο σημειώθηκαν στην Αφρική, την Ασία και την Κεντρική και Νότια Αμερική. Επίσης, ενώ για τις περισσότερες χώρες ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες, σε πολλές περιοχές της Αφρικής η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες είναι αυτή του τραχήλου.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ για το 2014, οι κυριότεροι παράγοντες πρόκλησης του καρκίνου, που επομένως εφόσον εκλείψουν μειώνονται οι πιθανότητες εμφάνισης της νόσου, είναι: το κάπνισμα, οι λοιμώξεις, το αλκοόλ, η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης, η ακτινοβολία -τόσο η ηλιακή όσο και από τις ιατρικές εξετάσεις-, η μόλυνση του αέρα και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, η μητρότητα σε προχωρημένη ηλικία, η απόκτηση λιγότερων παιδιών και η απουσία θηλασμού. Επίσης, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να κάνουν καλύτερη χρήση των εμβολίων και της προληπτικής πολιτικής δημόσιας υγείας στη μάχη κατά του καρκίνου, καθώς η θεραπεία από μόνη της δεν αρκεί για την αντιμετώπιση της νόσου.

Η Παγκόσμια Εκθεση για τον Καρκίνο του ΠΟΥ συντάσσεται κάθε πέντε χρόνια και σε αυτήν συμμετέχουν περίπου 250 επιστήμονες από περισσότερες από 40 χώρες.



Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών
Δημοσιεύτηκε στις 05/02/2014