Συνέντευξη - Αντώνης Μακρυγιαννάκης, καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης: «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης και έρευνας»

Η μαγεία της έρευνας είναι ότι συνέχεια ανακαλύπτεις καινούργια μονοπάτια, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν θετικά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο

 

 

 

Συνέντευξη στον Γιώργο ΚΙΟΥΣΗ

 

«Στο εξωτερικό το έργο των Ελλήνων ερευνητών τυγχάνει πολύ μεγάλης αναγνώρισης και επιβράβευσης. Στην Ελλάδα, η έλλειψη αξιοκρατίας στην επιστημονική κοινότητα και στις διοικητικές δομές της, όπως και η ελληνική κουλτούρα που μερικές φορές υπονομεύει τη διάκριση του έργου του καλύτερου, είναι κάποιες αντιπροσωπευτικές αιτίες». 

 

 
* Πώς ασχοληθήκατε με τη Μαιευτική και Γυναικολογία;
- Με γοήτευε η ιδέα να ασχοληθώ με τον ερχομό μιας νέας ζωής, τη γέννηση.
* Το πιο συναρπαστικό κομμάτι της Μαιευτικής και Γυναικολογίας;
- Στη μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης που έχω δημιουργήσει στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου, την οποία αισθάνομαι ως «παιδί μου», έρχονται ζευγάρια που έχουν ταλαιπωρηθεί πολύ και δεν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν παιδιά. Για μένα το πιο συναρπαστικό κομμάτι είναι η δυνατότητα που έχω να ανακαλύψω την αιτία που είναι υπεύθυνη για την ατεκνία τους και να τη διορθώσω έτσι ώστε να μπορέσω να τους βοηθήσω να αποκτήσουν ένα υγιές παιδί.
* Ποια είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που παίρνετε από τη δουλειά σας;
- Ως ερευνητής, είχα την ευκαιρία να πάρω μεγάλη ικανοποίηση (και εξακολουθώ να παίρνω) από τις επιστημονικές ανακαλύψεις που έκανα. Στην ερευνητική μου πορεία έχω επίσης την ύψιστη ικανοποίηση ότι οι μεγάλοι επιστήμονες, με τους οποίους συνεργάστηκα, με τίμησαν με τη φιλία τους.
Ως κλινικός γιατρός, η ενστάλαξη ελπίδας για τη διαιώνιση της ζωής στα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν δυσκολία να αποκτήσουν παιδί και η χαρά που μου ανταποδίδουν μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας της απόκτησης του παιδιού τους, είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση που παίρνω!
* Ποια θεωρείτε ότι είναι η πιο σημαντική σας ανακάλυψη;
- Η πιο σημαντική ανακάλυψη είναι ότι η κύρια ορμόνη του στρες, η εκλυτική ορμόνη της κορτικοτροπίνης (corticotropin releasing hormone - CRH) εκκρίνεται από το έμβρυο και το ενδομήτριο και επιτρέπει την εμφύτευση του εμβρύου, προκαλώντας ανοσολογική παράλυση των επιθετικών κυττάρων της μητέρας κατά του εμβρύου, το οποίο έχει λάβει τα μισά γονίδια από τον πατέρα και αναγνωρίζεται ως «ξένο» και αντιγονικά διαφορετικό από τη μητέρα.
Παθολογική έκφραση της CRH στην αρχή της κύησης μπορεί να σχετίζεται με αυτόματες αποβολές, αποτυχία εμφύτευσης, προεκλαμψία, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου και πρόωρο τοκετό. Τέλος, η CRH συμμετέχει και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις του γυναικείου γεννητικού συστήματος, όπως είναι η ενδομητρίωση, ο καρκίνος των ωοθηκών και ακόμη και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
Η μαγεία της έρευνας είναι ότι συνέχεια ανακαλύπτεις καινούργια μονοπάτια, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν θετικά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Βρήκαμε πρόσφατα ότι διαταραχή στην έκκριση αυτής της ουσίας παίζει σημαντικό ρόλο σε περιπτώσεις επανειλημμένων αποτυχιών για επίτευξη κύησης με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Τώρα ξεκινάμε κλινική μελέτη, στην οποία συμμετέχουν πανεπιστημιακές μαιευτικές-γυναικολογικές κλινικές από την Ελλάδα, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Τουρκία, με σκοπό να ανοσοτροποποιήσουμε το εσωτερικό περιβάλλον της μήτρας, για να αποφευχθεί η αποβολή του εμβρύου σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση και παρουσιάζουν επανειλημμένες αποτυχίες εμφύτευσης.
* Τι σας δίδαξε η παραμονή σας στις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία;
- Και στις δύο χώρες υπήρχε το αίσθημα της αξιοκρατίας και της ακαδημαϊκής ελευθερίας στην έρευνα. Μετεκπαιδεύτηκα στο Τμήμα Ανθρώπινης Αναπαραγωγής του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια στη Φιλαδέλφεια, το οποίο αποτελεί ένα από τα έξι κέντρα αριστείας των ΗΠΑ στη Γυναικολογία και στο Τμήμα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης του Κολεγίου Imperial στο Λονδίνο, το οποίο είναι το πρώτο τμήμα εξωσωματικής γονιμοποίησης διεθνώς. Είχα τη χαρά και την τιμή να μου προταθούν και στα δύο αυτά κέντρα ακαδημαϊκές θέσεις, με αποκορύφωμα το έτος 2006, όταν μου προτάθηκε η θέση του καθηγητή και διευθυντή στο Τμήμα Αναπαραγωγής και Υπογονιμότητας στο Κολέγιο Imperial.
* Τι είχατε ως επιστήμονας στις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία, που δεν το έχετε εδώ;
- Αξιοκρατία και ελευθερία επιστημονικής έκφρασης και έρευνας.
* Μετανιώσατε που γυρίσατε στην Ελλάδα;
- Συγκρούομαι με την εθνική μου συνείδηση στο να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση, γιατί θέλω ακόμη να πιστεύω πως πρέπει να νιώθω υπερήφανος που γεννήθηκα Ελληνας, τιμώντας την πατρίδα μου σε όλα τα μέρη του κόσμου.
* Σας πληγώνει η σημερινή Ελλάδα;
- Με πληγώνει που, παρά τα όσα ζήσαμε και διδαχτήκαμε, γινόμαστε όλοι μάρτυρες των ίδιων και πολύ σοβαρότερων λαθών του παρελθόντος.
* Πόσο εύκολα κάνετε τη δουλειά σας στην Ελλάδα;
- Το όραμα και η δημιουργία θεωρώ ότι δεν πρέπει να σκοντάφτουν στις οποιεσδήποτε δυσκολίες. Το προσωπικό μου όραμα ήταν να δημιουργήσω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Κρήτη, ένα Διεθνές Κέντρο Αριστείας στη Γυναικολογική Ενδοκρινολογία, την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και Εξωσωματική Γονιμοποίηση και την Ενδοσκοπική Χειρουργική.
Ιδρυσα και λειτούργησα τη Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου που είναι η μοναδική μονάδα σε δημόσιο νοσοκομείο της Νότιας Ελλάδας και η οποία, λόγω των υψηλών ποσοστών επιτυχίας σε κυήσεις, δέχεται ασθενείς από όλη την Ελλάδα και πολλές χώρες του εξωτερικού.
Ως πρόεδρος της Μεσογειακής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, διοργανώνω κάθε Σεπτέμβριο ένα διεθνές συνέδριο στην Κρήτη, στο οποίο έρχονται διακεκριμένοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο, για να αναπτύξουν τις σημαντικές ανακαλύψεις που έγιναν στο χώρο της Μαιευτικής και της Γυναικολογίας στο χρόνο που πέρασε. Το συνέδριο αυτό έχει γίνει «θεσμός» και όλοι οι σύνεδροι με ρωτούν στο τέλος για το θέμα και την ημερομηνία του επόμενου συνεδρίου, για να προγραμματίσουν να έρθουν!
* Η επιστήμη χωρίς αρετή είναι πανουργία;
- Αναμφίβολα! Το ρητό του Πλάτωνα είναι διαχρονικά επίκαιρο.
* Τα χαρακτηριστικά του πανεπιστημιακού δασκάλου;
- Ο πανεπιστημιακός δάσκαλος πρέπει με το παράδειγμά του να εμπνέει όραμα για δημιουργία και ελπίδα. Επίσης θα πρέπει να δίνει συγχώρεση σε όσους δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτή την προσέγγιση. Οπως έχει πει και ο Καζαντζάκης, ο δάσκαλος πρέπει να γίνεται γέφυρα, για να προχωρήσουν αντίπερα οι μαθητές του.
Ειδικότερα για τους μαθητές μου, που αποτελούν τη γενιά που είναι η ελπίδα για το μέλλον της Ελλάδας, χαίρομαι, γιατί μέσω της διεθνούς προβολής της δουλειάς μου συνέβαλα στην πραγμάτωση των ονείρων τους και τη μετεκπαίδευσή τους στα καλύτερα κέντρα του εξωτερικού. Θα πρέπει να σας πω ότι είμαι βαθύτατα υπερήφανος, γιατί οι μαθητές μου με δικαίωσαν για την εμπιστοσύνη που έδειξα στο πρόσωπό τους και ακολουθούν λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.



Πηγή: Ελευθεροτυπία
Δημοσιεύτηκε στις 02/02/2014