Περιμένοντας τον από μηχανής θεό

Tης Μαριας Κατσουνακη

Ακόμη και αυτή την τόσο κρίσιμη για τη χώρα στιγμή η συναίνεση δεν είναι εφικτή. Το πολιτικό προσωπικό συμπεριφέρεται σαν να βρίσκεται στην αναμονή πριν από τη μαγική λύση του δράματος. Σαν να πρόκειται να εμφανιστεί από στιγμή σε στιγμή ο από μηχανής θεός. Δεν παράγεται σύνθεση απόψεων, δεν παράγεται πολιτική σκέψη, δεν παράγονται πολιτικές λύσεις. Και το σημαντικότερο: κάθε κόμμα ασχολείται με την εκλογική επιβίωσή του. Οχι την επιβίωση της χώρας.
Η έλλειψη εθνικής συνοχής επεκτείνεται στην κοινωνία και στις ανθρώπινες σχέσεις. Η κοινωνική συνοχή θολώνει, αν δεν διαλύεται. Η στοχοποίηση απόψεων και ανθρώπων εξαπλώνεται και επιταχύνεται.
Στις παρέες οι διαφωνίες πυρακτώνονται, φιλίες δοκιμάζονται, καχυποψία και επιθετικότητα κερδίζουν έδαφος. Ο στόχος μεταφέρεται σε προσωπικά δεδομένα ζωής: ο τάδε είναι μίσθιο όργανο του δείνα, αυτός εξυπηρετεί τα συμφέροντα εκείνου του πολιτικού ή του επιχειρηματία, η περιουσία θεωρείται τεκμήριο ενοχής, απόρροια άνομων συμφωνιών ή επιτυχημένη διαχείριση των κατάλληλων κονέ. Παντού δολοπλοκίες, συναλλαγές, υπόγειες διαδρομές.

Ο κοινωνικός εμφύλιος βαθαίνει, η εμπάθεια υποδαυλίζει την αγανάκτηση, άλλοτε δίκαιη άλλοτε μεθοδευμένη, κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν ή, για την ακρίβεια, όλοι είναι ευάλωτοι στην πολλαπλασιασμένη λασπολογία.
Σε επιστολή του, την περασμένη εβδομάδα, ο Διονύσης Σαββόπουλος συνόψισε το πνεύμα των καιρών. Μπορεί η αφορμή για το κείμενο να είναι διφορούμενη και η θέση του για τους μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας, όπως διατυπώθηκε, να επιδέχεται κριτικής, όμως η επιστολή του πυκνώνει τη σημερινή συνθήκη στη χώρα. Γράφει μεταξύ άλλων: «Μου κάνει εντύπωση αυτή η καινούργια λογοκρισία διά της στρεβλώσεως, γιατί είναι πολύ πιο εφιαλτική και περίπλοκη από αυτές που ζήσαμε στο παρελθόν. Στοχοποιούνται πλέον άνθρωποι. Από πού προέρχεται άραγε αυτό; Προέρχεται πάλι από τον πανικό και τον φόβο αρκετών ανθρώπων δίπλα μας, που ταυτοχρόνως, όμως, δεν θέλουν να χάσουν τις ψευδαισθήσεις τους και μες στη βαθιά απογοήτευσή τους κατασκευάζουν εχθρούς».
Είτε η τελευταία φράση ειπώθηκε καταφατικά είτε ερωτηματικά, η επισήμανση παραμένει. Ο πανικός και ο φόβος, η πρακτική του «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», προβάλλει ολοένα και πιο επιτακτική. Διαχέεται από τις κορυφές της πολιτικής ηγεσίας στα κόμματα, στα πρόσωπα που τα στελεχώνουν και από εκεί χρωματίζει την κοινωνία. Το σύμπαν στο οποίο είχαμε επενδύσει διαλύεται και μετασχηματίζεται. Πώς θα είναι η επόμενη μέρα; Η σύγχυση που έχει καταλάβει τους πολίτες είναι, σε μεγάλο βαθμό, απόρροια της έλλειψης σαφούς πολιτικού προσανατολισμού. Χειρότερη και από τις αδιέξοδες αντιπαραθέσεις είναι η ανικανότητα των πολιτικών να αντιληφθούν το μη περαιτέρω και να αλλάξουν συνήθειες.