Είναι οι αυτοκινητόδρομοι- παντεσπάνι αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα;

Αλκης Παρασκευόπουλος
Τις περασμένες εβδομάδες αναζωπυρώθηκε η συζήτηση για τα λεγόμενα μεγάλα δημόσια έργα. Πίσω από τον πομπώδη αυτό τίτλο κρύβονται σε μεγάλο βαθμό οι από την κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, σε «άλλες εποχές», σχεδιασμένοι αυτοκινητόδρομοι. Ορισμένοι αναλυτές φθάνουν σχεδόν να εκλιπαρούν τους εμπλεκόμενους - κατασκευαστικές εταιρείες, τράπεζες, κυβέρνηση - να βρουν λύση, ώστε να ξεκινήσουν πάλι τα έργα που έχουν παγώσει. Ομως, άλλη λύση από το να αυξήσει η κυβέρνηση την συμμετοχή της στα έξοδα κατασκευής δεν φαίνεται να υπάρχει.

Για να το πούμε με απλά λόγια, θεωρείται πλέον απίθανο οι εταιρείες να μπορέσουν να εισπράξουν μέσω διοδίων σε χρονικό ορίζοντα 20 ετών το αναλογούν ποσό, ώστε να καλύψουν την αναγκαία σήμερα δανειοδότηση για να κατασκευασθεί ο οδικός άξονας. Το επιχείρημα που συχνά αναφέρεται είναι ότι μια κρατική επένδυση θα οδηγήσει σε «ανάπτυξη», μέσω των δημιουργούμενων θέσεων εργασίας, που εκτιμούνται σε τετραψήφιο αριθμό.

Δεν θα ήθελα να αμφισβητήσω ούτε τις εκτιμήσεις για τις θέσεις εργασίας ούτε την επίσης εκτιμώμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά 1%. Θα ήθελα όμως με έμφαση να ρωτήσω: χρειάζεται πραγματικά η χώρα μας τους πανάκριβους αυτούς οδικούς άξονες; Μήπως υπάρχουν άλλες λύσεις, συγκεκριμένα οι δρόμοι ταχείας κυκλοφορίας με χωριστές λωρίδες για κάθε κατεύθυνση που κοστίζουν μόλις το ένα τέταρτο από έναν αυτοκινητόδρομο; Είναι πραγματικά αξιολύπητο ότι τρία χρόνια μετά την ουσιαστική εκδήλωση της κρίσης δεν έχουν οι εμπλεκόμενοι κατορθώσει να διατυπώσουν στόχους ανάπτυξης που να προσφέρουν πραγματικά μια προοπτική στην αγωνιούσα χώρα μας. Αντί γι' αυτό, παριστάνουν την Αντουανέτα και δηλώνουν: «Δεν έχουν οι Ελληνες δρόμους; Φτιάξ' τους αυτοκινητόδρομους-παντεσπάνια!»

Μόνο Εγνατία και ΠΑΘΕ

Η χώρα χρειάζεται αναμφισβήτητα δύο βασικούς άξονες: την Εγνατία Οδό και τη σύνδεση Πάτρας-Αθήνας-Θεσσαλονίκης. Είναι χαρακτηριστικό της ανικανότητας των υπευθύνων προγραμματισμού και εκτέλεσης ότι στο έτος 2012 αυτοί οι άξονες δεν έχουν ολοκληρωθεί! Σ' αυτούς χρειάζεται να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα και όχι στις υπόλοιπες προγραμματισμένες συνδέσεις, που μια σοβαρή μελέτη του φόρτου κυκλοφορίας θα αποδείκνυε την ήσσονα σημασία τους. Διότι δεν έχει η κυβέρνηση απεριόριστα κεφάλαια ανάπτυξης.

Τα δισεκατομμύρια των αυτοκινητόδρομων θα λείψουν από άλλους τομείς που κατά την ταπεινή μου άποψη μπορούν να παίξουν νευραλγικό ρόλο και να αλλάξουν το πρόσωπο της χώρας σε λίγα χρόνια. Κεφάλαια ανάπτυξης χρειάζεται ο τομέας της καινοτομίας. Το κράτος μαζί με επενδυτές υψηλού ρίσκου πρέπει να υποστηρίξει νέους επιχειρηματίες να δημιουργήσουν εταιρείες με καινοτόμο αντικείμενο.

Η πικρή αλήθεια είναι ότι λίγες από αυτές τις επιχειρήσεις θα «επιζήσουν». Αλλά αυτές που θα το κατορθώσουν θα έχουν θέσει θεμέλια εξέλιξης τόσο της τεχνογνωσίας όσο και του φάσματος βιομηχανικής παραγωγής της χώρας. Υποστήριξη χρειάζεται και ο τομέας της αγροτικής παραγωγής. Και εδώ επικρατούν δυστυχώς σε όλη την αλυσίδα, ιδίως στους μικροκαλλιεργητές, μέθοδοι περασμένων δεκαετιών. Πλην όμως μέτρα για παράδειγμα μείωσης της κατανάλωσης νερού ή λιπασμάτων χρειάζονται επενδύσεις, που μπορούν να υποστηριχθούν με κεφάλαια ανάπτυξης. Χρειάζονται ουσιαστικά και μακρόχρονα οικονομικά κίνητρα για να προσελκυστούν νέες οικογένειες σε αυτόν τον παραγωγικό τομέα, οικογένειες που αυτήν την στιγμή φυτοζωούν στα παρακμάζοντα ελληνικά αστικά κέντρα.

Απαιτείται σοβαρότητα

Ενα μεγάλο μέρος του τουριστικού τομέα στηρίζεται στο μοντέλο του μαζικού τουρισμού, στο οποίο δυστυχώς οι μεσογειακοί μας γείτονες προσφέρουν ευρύτερες και καλύτερες υπηρεσίες σε χαμηλότερες τιμές. Είτε θα αποδεχθούμε την ήττα μας, πράγμα που θα οδηγήσει στο χάσιμο χιλιάδων θέσεων εργασίας, κρατώντας μόνο τον τουρισμό υψηλού κόστους τύπου Μυκόνου και Σαντορίνης, είτε θα επενδύσουμε κεφάλαια στην αναπροσαρμογή των τουριστικών μονάδων στις ανάγκες της σύγχρονης ευρωπαϊκής οικογένειας.

Η πανθομολογούμενη φυσική ομορφιά της χώρας μας προσφέρει αμέτρητες δυνατότητες που όμως απαιτούν όρεξη για δουλειά, επαγγελματισμό αλλά και βοήθεια σε καινοτόμες επενδύσεις. Το κεφάλαιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατατρίβεται δυστυχώς ανάμεσα στη Σκύλλα - «Φωτόπουλος/ΔΕΗ, θα σας κατεβάσω τους διακόπτες» - και στη Χάρυβδη - προγράμματα σκανδαλωδών επιδοτήσεων για να επωφεληθούν οι ημέτεροι της αρπαχτής!

Αν όμως υπάρξει ένας σοβαρός προγραμματισμός των ενεργειακών αναγκών που μπορούν ρεαλιστικά να καλυφθούν μέσω των ΑΠΕ, μπορεί να διατυπωθεί ένα πλαίσιο επιδοτήσεων που να βοηθάει στην ανάπτυξη τους, θα δημιουργήσει ή θα συντηρήσει θέσεις εργασίας και σε μεσοχρόνιο ορίζοντα θα επιτρέψει την καλύτερη ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας. Ούτε η Πτολεμαΐδα δεν θα κλείσει, ούτε η ΔΕΗ θα χρεοκοπήσει! Γίνεται φανερό ότι υπάρχουν πολυάριθμοι τομείς στους οποίους τα κεφάλαια ανάπτυξης θα βρουν γονιμότερο έδαφος από τους ασφαλτοτάπητες των αυτοκινητοδρόμων.

Το δίλημμα, ή αν θέλετε η πρόκληση, βρίσκεται στο ότι οι προτάσεις ανάπτυξης που περιγράψαμε προϋποθέτουν μια ενεργή, φιλόδοξη και σωστά λειτουργούσα κρατική μηχανή. Και είναι φυσικά αξιολύπητο το ότι τρία χρόνια μετά την εκδήλωση της κρίσης δεν υπάρχουν ούτε απειροελάχιστα δείγματα αλλαγής νοοτροπίας από αυτήν την πλευρά. Ολοι όμως γνωρίζουμε πού κατέληξαν αυτοί που στην άγνοια τους πρότειναν λύσεις-παντεσπάνια! 

Πηγή: www.tovima.gr

Δημοσιεύτηκε στις 07/08/2012