Ελλάδα - Το χρονικό ενός περάσματος από την Κρήτη

Η Κρήτη, χαρισματική, περήφανη, λαβωμένη, μετρά τα τραύματά της και ετοιμάζεται για τη μεγάλη αντεπίθεση. Με λάβαρο την ποιότητα και τη μοναδικότητά της.

Γιώργος Πίττας

Με αφορμή τη συμμετοχή μου σε ένα πάνελ ομιλητών στη Γιορτή της Κρητικής Διατροφής στο Ρέθυμνο, αλλά και τις συναντήσεις μου με παραγωγούς και ξενοδόχους για το πρόγραμμα «Ελληνικό Πρωινό» στην Κρήτη, είχα πρόσφατα την ευκαιρία να πραγματοποιήσω ένα ταξίδι στη Μεγαλόνησο.

Τα αποτελέσματα πλούσια και τα συμπεράσματα αποκαλυπτικά. Σε πέντε ημέρες διέτρεξα 1.200 χιλιόμετρα, επισκέφτηκα καμιά εικοσαριά τοπικούς παραγωγούς, συνάντησα αρκετούς ξενοδόχους και ρίχνοντας κάτι κλεφτές ματιές στα καφενεία της Κρήτης - πώς αλλιώς να βρεις τις διευθύνσεις σου παρά ρωτώντας στα καφενεία! - κατανάλωσα, με κάποιους πρόχειρους υπολογισμούς, πάνω από διακόσιες ρακές, οι περισσότερες, αν όχι όλες, φυσικά κερασμένες. Γιατί, μην ξεχνάμε, στην Κρήτη βρισκόμαστε.

Δύο ξεχωριστές περιπτώσεις

Στην τουριστική Κρήτη, στα αστικά κέντρα και στις παραλίες του νησιού δεν έμεινα και πολύ. Πρόλαβα, όμως, να επισκεφθώ το all time classic καφενείο Σαρανταυγά της Αγοράς του Ηρακλείου και να γνωρίσω την καινοτόμο πρόταση ξενοδοχίας του Creta Maris Beach Resort. Το πρώτο καφενείο-καπηλειό της Αγοράς, από το 1924, είναι ένας σταθμός της κοινωνικής ζωής της πόλης.

Μια σούδα 20 τετραγωνικών και στους τοίχους της όλη η ιστορία του Ηρακλείου. Κείμενα του Ηρακλειώτη Μανώλη Ρασούλη, αφίσες από τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο, ξεθωριασμένες φωτογραφίες. Εξαίρετοι μεζέδες, μα πάνω απ' όλα αυτή η παρεΐστικη ατμόσφαιρα, όπου όλα τα τραπεζάκια - τέσσερα μέσα και άλλα τόσα έξω - γίνονται μια παρέα. Η ζωή του Ελληνα. Το δεύτερο είναι μια αντιπρόταση για τα ξενοδοχεία all inclusive του μπιρ παρά που έχουν κατακλύσει την τουριστική αγορά.

 Ο Ανδρέας Μεταξάς πρωτοπορεί, γιατί με τη νέα φιλοσοφία του στο ξενοδοχείο του Creta Maris, που εκφράζεται μέσα από τρεις λέξεις («Green Cretan All Inclusive»), ανασηματοδοτεί την έννοια του all inclusive παρέχοντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας με προτεραιότητα στο περιβάλλον, στην κρητική διατροφή και στη σημασία της πολιτισμικής ταυτότητας σε όλες τις εκφάνσεις των υπηρεσιών του ξενοδοχείου. Είθε να τον ακολουθήσουν κι άλλοι. Πρώτο κρητικό ξενοδοχείο που εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Ελληνικό Πρωινό» του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος.

Η ενδοχώρα που πληγώνουμε

Ταξιδεύοντας στην ενδοχώρα του νησιού, δεν πήρα καμιά οδό ταχείας κυκλοφορίας. Χρησιμοποίησα επαρχιακές οδούς και κάποια στιγμή, από το Οροπέδιο του Λασιθίου προς Καθαρό και Κριτσά, πέρασα μέσα από έναν χωματόδρομο, όπου παρέα είχα μόνο τους γυπαετούς. Τα νοικιασμένα αυτοκίνητα με τουρίστες, ελάχιστα.

Εκεί πραγματικά ο κόσμος έχει καταλάβει την κρίση. Μπορεί η πληρότητα στα ξενοδοχεία των πόλεων να παλεύει να φθάσει τα περυσινά επίπεδα, στην επαρχία όμως η διαφορά είναι η μέρα με τη νύχτα. Οι ξένοι ή είναι μαντρωμένοι στα ξενοδοχεία ή δεν έχουν πια το ενδιαφέρον ή τα χρήματα να ταξιδέψουν για να ανακαλύψουν την πραγματική Κρήτη. Κι αν γλίτωσε η ενδοχώρα του κρητικού τοπίου από τα μπετά, σήμερα κινδυνεύει από τα φωτοβολταϊκά.

Σε τοπία που δεν έχουν τίποτε να ζηλέψουν από την Τοσκάνη, θα 'λεγα μάλιστα ότι έχουν και πολύ μεγαλύτερη ποικιλία, καθ' ότι αναμειγνύονται ελαιώνες, αμπελοτόπια, μποστάνια, δάση με καρυδιές, βαλανιδιές, κυπαρίσσια και χαρουπιές, βλέπεις να ξεφυτρώνουν κάτι τεράστια ραντάρ... Αν κάποιες επενδύσεις χρειάζονται περιβαλλοντολογικές μελέτες, είναι αυτές των φωτοβολταϊκών, γιατί η μόλυνση της αισθητικής του τοπίου είναι ανυπολόγιστη.

Το απλόχερο της καρδιάς

Οι καφενέδες - γνωστή η αδυναμία μου - έχουν ακόμη ένα άρωμα από την παλιά Κρήτη: καφενεία-κουρεία, καφενεία-μπακάλικα, καφενεία-χασάπικα, καφενεία-ραφεία κτλ. Εναλλαγές μεζέδων, φιστίκια αράπικα, κεράσια, αχλάδια, καρπούζια, αντζούρια, τυράκια, παξιμάδια, ελίτσες, απάκια, ανθότυρα, φαγάκια. Λίγες κουβέντες, μεστές, σταράτες, ουσιαστικές. Κουβεντολόι για τη ζωή, για τον θάνατο, αλλά και για το τίποτα, γιατί και η ζωή και ο θάνατος ένα τίποτα δεν είναι για τους Κρητικούς;

Στον Προφήτη Ηλία ξαναπήγα στο καφενείο της Ριρίκας. Στο μαγαζί σκοτάδι, πένθος για έναν θάνατο νέου - το 'χε κλείσει για έναν χρόνο -, «δεν έχω τίποτε, παλικάρι μου, αλλά κάτι θα βρούμε», και στο πότε πήρε τα πάνω της, φώτισε το μαγαζί, φώτισε και το πρόσωπό της. Σε λίγο κατέφθασε η σκεπαστή ομελέτα, καλοψημένη με το φρεσκοτηγανισμένο λάδι και το ζουμερό περιεχόμενο, οι βραστοί χοχλιοί, οι σαλάτες να κολυμπούν στο λάδι. Το απόλυτο γεύμα.

Των Κρητών η τροφή

Στο θέμα των προϊόντων της Κρήτης, τι να πρωτοπεί κανείς... Οι γραβιέρες, τα ανθότυρα, τα κεφαλοτύρια, αλλά και οι ξινομυζήθρες, οι γαλομυζήθρες, στα τυροκομεία του Τζουρμπάκη στις Καρίνες Ρεθύμνου, του Συνεταιρισμού Λασιθίου, του Αλεξάκη στη Μεσσαρά, του Μανούσου Τσιτσιρίδη στ' Ασκυφού, και τα πεντανόστιμα γάλατα του Συλλίγαρδου στη Νεάπολη Λασιθίου, σαν ενδεικτικά δείγματα μιας τεράστιας παραγωγής τυροκομικών, επιβεβαίωσαν όχι μόνο την πρωταγωνιστική θέση των Κρητικών στην κατανάλωση τυροκομικών - πρώτοι στον κόσμο -, αλλά και τις προόδους που έχουν κάνει στην τυροκομία.

Αλλαντικά τυποποιημένα, λουκάνικα και απάκια από τον Βαβουράκη και τον Λεντάκη. Παξιμάδια από τον Γρινιαράκη στο Τυμπάκι, αλλά και σιουφικτά και καλογερικά παραδοσιακά ζυμαρικά από τη ΜΕΛΚΟ που έχουν κυριεύσει τις αγορές. Εκατοντάδες εταιρείες εκσυγχρονίζονται, πιστοποιούνται και προσπαθούν να συνθέσουν γεύσεις παλιές με σύγχρονες τεχνολογίες.

Πηγή: www.tovima.gr

Δημοσιεύτηκε στις 14/09/2012