Εκλογές στην Ελλάδα

Στέφανος Κωνσταντινίδης*

Μετά την αποτυχία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, η Ελλάδα προχωρεί ολοταχώς σε εκλογές. Μετά από πέντε χρόνια μιας οδυνηρής κρίσης, η χώρα βρίσκεται πάντα σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο με τον παλαιοκομματισμό και το πελατειακό σύστημα να κυριαρχούν. Οι μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν τόσο στον χώρο των πολιτικών θεσμών όσο και σε αυτόν της οικονομίας και της διοίκησης δεν έγιναν. Πολιτική δε ανάπτυξης δεν διαφαίνεται πουθενά στον ορίζοντα.

Η χώρα οδηγείται σε εκλογές και οι οιωνοί των δημοσκοπήσεων δείχνουν, εκτός ανατροπής, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κληθεί να διαχειριστεί το ελληνικό αυτό χάος. Ούτε οι προτάσεις του πείθουν ούτε και φαίνεται να είναι σοβαρά προετοιμασμένος να προχωρήσει σε σοβαρές τομές μετά την ανάληψη της εξουσίας. Εντούτοις, όπως στη ζωή γενικότερα, ισχύει και στην πολιτική η ρήση του Ηράκλειτου, τα πάντα ρει. Η αλλαγή είναι επιβεβλημένη. Τουλάχιστον για να δοκιμαστεί και ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν οι συνταγές του πετύχουν και διαχειριστεί καλύτερα την κρίση, τόσο το καλύτερο για τον τόπο. Αν όχι, ενδεχομένως να αναδειχτούν νέες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που θα προσφέρουν καλύτερες μέρες στη χώρα. Ούτως  ή άλλως αυτοί που κυβέρνησαν στην περίοδο της κρίσης, αλλά και πολύ πριν, έχουν αποτύχει οικτρά.  Οι επιφυλάξεις για τον ΣΥΡΙΖΑ οφείλονται κατά κύριο λόγο στο γεγονός ότι τον έχει ήδη εναγκαλιστεί ένα ισχυρό κομμάτι της άρχουσας τάξης που ελπίζει να περισώσει την ηγεμονία της και κατά δεύτερο λόγο στο ότι η διεύρυνσή του έγινε κολυμβήθρα του Σιλωάμ για μεγάλο μέρος του εν πολλαίς αμαρτίαις διαβιώσαντος πολιτικού και στελεχειακού προσωπικού του ΠΑΣΟΚ, με νοοτροπία και κουλτούρα παλαιοκομματικής και καθεστωτικής κοπής. Η όποια αριστερή ρητορική δεν μπορεί να κρύψει με κανέναν τρόπο τις δύο αυτές βασικές αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον ούτε το Βερολίνο ούτε οι Βρυξέλλες ούτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα προσφέρουν δώρα σε μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Το πιθανότερο είναι ότι θα επιβάλουν τους όρους τους και ο ΣΥΡΙΖΑ, με κάποιες διακοσμητικές αλλαγές που θα πετύχει, θα προσπαθεί να κάνει αποδεκτή τη νέα πολιτική εξάρτησης, παρουσιάζοντάς την με «προοδευτικό» περιτύλιγμα.

Οι εκλογές αυτές θα κινηθούν ανάμεσα στον φόβο και την ελπίδα. Η Δεξιά και τα υπολείμματα του ΠΑΣΟΚ θα κάνουν ό,τι μπορούν για να τρομοκρατήσουν τον κόσμο. Ο φόβος θα είναι το κύριο όπλο τους. Θα απευθυνθούν κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες όπου τα συντηρητικά αντανακλαστικά είναι πολύ πιο ευαίσθητα. Οι ηλικίες όμως κάτω των 40, που δεν έχουν πια τίποτε να χάσουν, θα κατευθυνθούν μάλλον προς τον ΣΥΡΙΖΑ με την ελπίδα να δουν καλύτερες μέρες. Επεμβάσεις τρομοκράτησης των ψηφοφόρων θα γίνουν και από το εξωτερικό, μολονότι το Βερολίνο και ο ξένος παράγοντας γενικότερα έχουν εγκαταλείψει μάλλον αυτούς που κυβέρνησαν την Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, επειδή δεν έχουν καμιά εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους και επειδή, κυρίως, ό,τι είχαν να προσφέρουν για τη διάσωση των ξένων συμφερόντων το έχουν ήδη προσφέρει. Στοιχηματίζουν μάλλον ότι τώρα με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με αριστερό ιδεολογικό πρόταγμα, θα μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα το ελληνικό πρόβλημα. Έξοδο από το ευρώ ούτε οι Ευρωπαίοι ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν συμφέρον να σπρώξουν. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί μόνο από καθαρό ατύχημα, κάτι μάλλον απίθανο.

Με αυτά τα δεδομένα η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, και παρά τις επιφυλάξεις που αναφέρτηκαν παραπάνω, θα μπορούσε να ανοίξει ένα κάποιο παράθυρο ελπίδας. Παραμονή στην εξουσία των ίδιων που κυβέρνησαν τα τελευταία πέντε χρόνια δεν προσφέρει τίποτε στη χώρα και θα είναι μια παράταση αγωνίας θανάτου. Όσοι ανησυχούν για την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στα λεγόμενα εθνικά θέματα και ειδικά στο Κυπριακό, θα πρέπει να θυμούνται ότι  ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, στα πρόθυρα της εξουσίας, δεν είναι αυτός του 3% πριν μερικά χρόνια. Ακόμη και τότε υπήρχε στον Συνασπισμό, που ήταν η πολιτική του έκφραση εκείνη την περίοδο, μια σημαντική μερίδα που είχε αντιταχθεί στο σχέδιο Ανάν. Σήμερα υπάρχει μια ισχυρή τάση στο κόμμα αυτό που αντιτάσσεται σε μια ρατσιστική λύση υποτέλειας στο Κυπριακό. Η τάση αυτή αποτελείται από παλιά στελέχη της Αριστεράς με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Μανώλη Γλέζο, από πολλά νεότερα στελέχη τα οποία προέρχονται από το ΚΚΕ και από τα πασοκογενή στοιχεία που έχουν επενδύσει το μέλλον τους στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι υποχρεωμένος να συνυπάρξει με αυτά τα στοιχεία, πολλά από τα οποία είναι  συνασπισμένα στην αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, για να μπορέσει να κυβερνήσει. Και τέλος Βενιζέλος και Σαμαράς έχουν κάνει τον τελευταίο καιρό επικίνδυνες υποχωρήσεις στην Άγκυρα τόσο στο Κυπριακό όσο και στα θέματα εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, στο μέτρο που θα απευθύνεται στην παλιά εκλογική βάση του «πατριωτικού» ΠΑΣΟΚ για να επιβάλει τη δική του πολιτική κυριαρχία, θα υποχρεωθεί να περιθωριοποιήσει τα «ανανικά» του στοιχεία. Θα δέχεται εξάλλου στο θέμα της Κύπρου, και όχι μόνον, την πίεση του ΚΚΕ από αριστερά, το οποίο διαφοροποιείται έντονα ακόμη και από το ΑΚΕΛ στην προοπτική μιας «ανανικής» λύσης. Ένας ακόμη λόγος, ανάμεσα σε μια σειρά από άλλους, για να ενισχυθεί το ΚΚΕ στις επερχόμενες εκλογές.

* Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.

* E-mail   m1650@internet.uqam.ca

Στέφανος Κωνσταντινίδης

- See more at: http://www.philenews.com/el-gr/s-konstantinidis/1460/236103/ekloges-stin-ellada#sthash.SivM8EnJ.dpuf