Ελλάδα - Σύννεφα στα φωτοβολταϊκά

Παγώνει η αγορά μετά την παύση νέων αδειών και τις μειώσεις στην τιμή της κιλοβατώρας

Του Γιαννη Ελαφρού
Κι από Αύγουστο χειμώνα για την ηλιακή ενέργεια στην Ελλάδα, καθώς βαριά συννεφιά πολιτικών αποφάσεων κρύβει τον ήλιο των φωτοβολταϊκών, σε μια χώρα που λούζεται στο ηλιακό φως. Η πρόσφατη απόφαση του υπ. Περιβάλλοντος για παύση χορήγησης νέων αδειών για φωτοβολταϊκή εγκατάσταση (εκτός εκείνων στις στέγες των σπιτιών) και για δραματική περικοπή των τιμών αγοράς της ηλιακής κιλοβατώρας παγώνει την αγορά φωτοβολταϊκών, η οποία τελευταία είχε ορμητική ανάπτυξη, με αποτέλεσμα μάλιστα τη δημιουργία εγχώριων επιχειρήσεων παραγωγής υλικών για φωτοβολταϊκά.
Στις 25.000 υπολογίζονται από τον Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί από τον κλάδο (άμεσα ή έμμεσα) και σε 600 εκατ. ευρώ ετησίως η συνεισφορά του σε ασφαλιστικά Ταμεία και κρατικό προϋπολογισμό. Επιπλέον υπάρχει και το διπλό περιβαλλοντικό όφελος, αφού η αποφυγή χρήσης ορυκτών καυσίμων μειώνει τη βαριά ρύπανση στους χώρους θερμοηλεκτρικής παραγωγής και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Οδυνηρό σοκ προκλήθηκε στον κλάδο από την ανακοίνωση του υφυπουργού κ. Μάκη Παπαγεωργίου στις 10/8, ότι αναστέλλεται η υποβολή νέων αιτημάτων και η εξέταση εκκρεμών αιτημάτων για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών (με εξαίρεση τα οικιακά και όσα υπάγονται σε διαδικασία φαστ τρακ), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται δραστικά οι εγγυημένες τιμές αγοράς της παραγόμενης ενέργειας, παρότι σύμφωνα με τη νομοθεσία οι τιμές αναπροσαρμόζονται ανά εξάμηνο ακολουθώντας τη μείωση του κόστους εγκατάστασης.
Η απόφαση για την αναστολή αιτιολογήθηκε από το ΥΠΕΚΑ με το σκεπτικό ότι οι επενδύσεις που έχουν ήδη προχωρήσει την αδειοδοτική τους διαδικασία και έχουν υπογράψει και συμβάσεις πώλησης έχουν ήδη εγκατεστημένη ισχύ 2.750 MW (εκ των οποίων 1.015 MW είναι ήδη σε λειτουργία), έναντι του εθνικού στόχου των 2.200 MW το 2020. Ομως, παρότι φαίνεται ότι ο στόχος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών έχει καλυφθεί, άρα μπορούμε να κηρύξουμε αναστολή, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Οπως σημειώνει ο ΣΕΦ, στις σημερινές εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες χρηματοπιστωτικής στενότητας, αρκετές από τις αδειοδοτημένες επενδύσεις μπορεί τελικά να μην πραγματοποιηθούν. Εξάλλου η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας συνεχίζει να δέχεται αιτήσεις για αιολική ενέργεια, παρότι η ισχύς των αιτήσεων είναι ήδη δεκαπλάσια των στόχων. «Η απόφαση αυτή του υφυπουργού ΠΕΚΑ ευνοεί μόνο το παρεμπόριο αδειών, πλουτίζοντας κάποιους επιτήδειους, και αφήνει ανέγγιχτους τους ελάχιστους επενδυτές που ευνοήθηκαν από τη διαδικασία φαστ τρακ», υπογραμμίζει ο ΣΕΦ.
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι ο εθνικός στόχος για τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και το μέρος του ηλεκτρισμού που θα παράγεται από αυτές και ειδικά από φωτοβολταϊκά έχει κριθεί από περιβαλλοντικές οργανώσεις ως εξαιρετικά μετριοπαθής και αναντίστοιχος με τις δυνατότητες που καταγράφονται. Σε κάθε περίπτωση, θα έπρεπε να είναι η βάση και όχι η οροφή, καθώς η χώρα πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις πλούσιες πηγές πράσινης ενέργειας που διαθέτει. Σε αυτήν την προοπτική συνεισφέρει και η συνεχής μείωση του κόστους παραγωγής και εγκατάστασης των φωτοβολταϊκών, που κάνει ολοένα και πιο άμεσα αποδοτική την αξιοποίησή τους.
Η αιτιολόγησηΗ παρέμβαση του ΥΠΕΚΑ ειδικά όσον αφορά την τεράστια περικοπή των εγγυημένων τιμών (που μόνο εγγυημένες δεν αποδείχθηκαν) αιτιολογήθηκε με βάση το «τεράστιο έλλειμμα» στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ «εξαιτίας χρόνιων προβλημάτων και εσφαλμένου σχεδιασμού». Από όλα όμως τα «χρόνια προβλήματα» αυτό που έμεινε είναι το τσεκούρι στα φωτοβολταϊκά. Ετσι, περικόπηκε κατά 46,8% η τιμή αγοράς ηλιακού ρεύματος από τις στέγες, 26,4% από εγκαταστάσεις έως 100 kW και 33,7% από εγκαταστάσεις άνω των 100 kW. Οι μειώσεις αυτές έρχονται ένα εξάμηνο μετά τις προηγούμενες και ενώ -σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ- το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2012 έχει μειωθεί κατά 14%, 10%, 11% αντίστοιχα. Μάλιστα, οι νέες εγγυημένες τιμές είναι κατά 14% - 35% χαμηλότερες από αυτές που εισηγήθηκε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Ετσι, ακόμα και αν εξαιρούνται τα οικιακά, δεν έχουν επαρκές οικονομικό κίνητρο για να προχωρήσουν. Και ο ΣΕΦ απευθύνει ένα καίριο ερώτημα στον υφυπουργό κ. Παπαγεωργίου: «Στην αγορά που μέχρι πρότινος υπηρετούσε, αυτή του φυσικού αερίου, οι επενδυτές δέχονται να έχουν αρνητικές χρηματορροές για αρκετά χρόνια πριν δουν έστω και ένα ευρώ κέρδος;».
Τι λένε επιστημονικές μελέτες και ακτιβιστέςΤο «κρύψιμο του ήλιου» στα φωτοβολταϊκά στηρίχθηκε στην εκτίμηση ότι έχουν υψηλό κόστος και μεγάλη συνεισφορά στο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ, που επιβαρύνει τελικά τον καταναλωτή. Ομως, αυτή η «ενοχοποίηση» της ηλιακής ενέργειας αμφισβητείται ισχυρά όχι μόνο από παράγοντες του κλάδου, αλλά και από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικές μελέτες. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες του ΙΟΒΕ και του ΕΜΠ μόλις το 40% του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ (νυν ΕΤΜΕΑΡ) αντιστοιχεί στην πραγματική ανάγκη ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών, ενώ μεγάλο (ή το μεγαλύτερο μέρος) κατευθύνεται στην ενίσχυση των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων! «Το θαύμα της ανάπτυξης της ηλιακής ενέργειας που συντελέστηκε τελευταία στην Ελλάδα, παρά τα τεράστια περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, δεν χαροποιεί τους πάντες. Η αλόγιστη ανάπτυξη του φυσικού αερίου τα τελευταία χρόνια το έχει καταστήσει ευθέως ανταγωνιστικό προς τα φωτοβολταϊκά», σημειώνει η Greenpeace. «Τα φωτοβολταϊκά δεν γίνεται να πληρώνουν πάντα τη νύφη για όλα τα προβλήματα της αγοράς ενέργειας, ειδικότερα όταν η ηλιακή ενέργεια προστατεύει το περιβάλλον και έχει σαφή οικονομικά οφέλη για τους καταναλωτές. Το μέλλον δεν βρίσκεται στα ακριβά εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, αλλά στην εκμετάλλευση των ΑΠΕ» τονίζει ο κ. Τάκης Γρηγορίου, υπεύθυνος για θέματα ενέργειας της οργάνωσης.
Μελέτη του Εργαστηρίου Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, εκτιμά ότι η υψηλή διείσδυση φωτοβολταϊκών συνεπάγεται οφέλη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τη ΔΕΗ και τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τη μελέτη, από την εκτιμώμενη για το τέλος του 2012 εγκατεστημένη ισχύ των 1.200 MW φωτοβολταϊκών η οριακή τιμή συστήματος μειώνεται κατά 7% και εξοικονομούνται 400 εκατ. ευρώ τη διετία 2013 - 2014. Εάν προστεθούν άλλα 1.200 MW θα υπάρξει επιπλέον όφελος 170 εκατ. ευρώ. Θα μπορούσαν να μετατραπούν σε όφελος για τον καταναλωτή. Επιπλέον πρέπει να υπολογιστεί η αποφυγή αγοράς εισαγόμενων καυσίμων, η μη εκπομπή αερίων θερμοκηπίου (και άρα η αποφυγή αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών), η μη επιβάρυνση του περιβάλλοντος (με πολλαπλά κοινωνικο- οικονομικά οφέλη), η δημιουργία θέσεων εργασίας σε έναν κλάδο που η ελληνική οικονομία μπορεί να πρωταγωνιστήσει.


Πηγή: Η Καθημερινή
Δημοσιεύτηκε στις 01/09/2012